راهنمای جامع انتخاب و استفاده از قلم مو نقاشی ساختمان

در این بخش ابتدا نحوه انتخاب یک قلم موی خوب توضیح داده می شود. سپس انواع قلم موها و کاربردهای آن ها معرفی و سپس نحوه استفاده و نکات مهم برای کار با آن ها ارائه می شود. در پایان نکاتی برای تمیز کردن این ابزار مهم و نگهداری بهتر از آن بیان می شود که کار را برای کاربران ساده تر می کند.

قلم مو­ ها در اندازه­ ها و انواع مختلفی در بازار وجود دارند. از آنجایی که یک قلم مو خوب و باکیفیت رنگ بیشتری را در خود حفظ می­ کند و آن را به طور یکنواخت­ تر روی سطح اعمال می­ کند، می ­تواند در زمان صرفه­ جویی و در رسیدن به نتایج مورد نظر کمک بسیاری کند. هم چنین این قلم مو ها کار نقاشی را راحت تر و سریع تر می کنند و می توان در پایان کار آنها را کاملا تمیز کرد تا برای پروژه های بعدی آماده باشند. بنابراین می توان آن ها را برای سال های طولانی نگهداری کرد. در حقیقت قلم مو ­های با کیفیت ولی گران در طولانی مدت ارزش خود را نشان خواهند داد.

انتخاب یک قلم موی خوب

هنگام خرید قلم مو ها، صرف نظر از قیمت آن ها، می توان با بررسی دقیق، یک قلم موی خوب را تشخیص داد. این بررسی می توان شامل پیروی از نکات زیر باشد.

نکته اول. در قدم اول می­توان موهای آن را با انگشتان دست جا به جا کرد و به این نکته توجه نمود که هرچه موهای قلم مو فشرده تر باشد، قلم مو قابلیت پخش رنگ بیشتری دارد.

نکته دوم. در قدم دوم، می ­توان با قلم مو به یک سطح مثل پیشخوان مغازه، ضربه زد، یک قلم موی خوب در این شرایط موهای کمتری را از دست می دهد. به عبارت دیگر موهای قلم مو باید به خوبی به بدنه آن وصل شده باشند و همچنین هنگام فشار آوردن به آن به راحتی به شکل و حالت اولیه خود برگردند.

نکته سوم. در گام بعد باید قلم مویی را انتخاب کرد که موهای آن حالت خرد شده داشته باشند. این قلم موها از این نظر انتخاب بهتری هستند که رنگ را بهتر به خود می گیرند و همچنین هنگام نقاشی سطوح اثر کمتری را روی سطح باقی می گذارند.

نکته چهارم. در قدم بعدی باید به طول موهای قلم مو توجه کرد. قلم مو باید موهای بلند و باریکی داشته باشد مخصوصا روی قلم مو های باریک این نکته بسیار مهم است. به عبارت دیگر به عنوان یک قاعده کلی می توان گفت که طول موها باید تقریباً یک و نیم برابر طول دسته قلم مو باشد (به استثناء قلم مو های دیواری که در ادامه معرفی می شوند و قلم مو های پهنی هستند). این ویژگی باعث ایجاد انعطاف پذیری در قلم مو شده که برای نقاشی در گوشه ها و اطراف آن بسیار مناسب است.

نکته پنجم. در پایان و به عنوان نکته آخر باید به دسته قلم مو توجه کرد. بهترین انتخاب، قلم مویی است که دسته راحتی داشته باشد، زیرا مسلما نقاشی سطوح نیازمند زمان زیادی است. دسته قلم مو می تواند از جنس چوب یا پلاستیک باشد اما نکته مهم در مورد آن این است که انحنای خفیفی داشته باشد تا به راحتی در دست قرار بگیرد.  برای نقاط حساس می توان قلم مو با دسته کوتاه را انتخاب کرد که دقت بیشتری داشته باشد اما برای کارهای وسیع تر قلم موهای دسته بلند مناسب ترند زیرا نیاز به حرکت کمتری دارند.

آشنایی با انواع قلم مو

انواع قلم مو ها از نظر جنس

1- قلم مو­ های طبیعی. قلم مو­ های طبیعی از موی حیوانات ساخته شده ­اند. این رنگ ­ها برای استفاده و پیاده­ سازی رنگ­ های پایه روغنی استفاده می­ شوند. انشعاب ­های طبیعی نوک این قلم مو ­ها ویژگی در آن ­ها ایجاد می­ کند که رنگ بیشتری را در خود نگه می ­دارند و زمینه ایجاد یک رنگ ­آمیزی صاف را فراهم می کنند.

2- قلم مو­ های ترکیبیِ پلی ­استر، نایلونی. این قلم مو ­ها به راحتی تمیز می ­شوند و با انواع رنگ­ های اکریلیک به خوبی کار می­ کنند. ترکیبی از دوام نایلون و شکل پلی ­استر این قلم مو­ ها را به یک قلم موی با کیفیت بالا تبدیل کرده است. علاوه بر این، این قلم مو ­ها بسیار بادوام ساخته می­ شوند و می ­توانند پروژه­ های بی ­شماری را انجام دهند. بنابراین، با مراقبت مناسب، قلم مو­ های پلی­ استر سال ها ماندگار خواهند بود.

3- قلم مو ­های پلی ­استر. این قلم مو­ ها بهترین انتخاب برای کار با رنگ­ های اکریلیک هستند. این قلم مو ها شکل و دوام خود را هنگام کار با هر رنگی حفظ کرده و رنگ را صاف و یکنواخت روی سطح پیاده می­ کنند.

در گذشته، قلم مو ­های طبیعی بهترین قلم مو­ ها محسوب می شدند، اما امروزه قلم مو های مصنوعی نیز به همان اندازه عملکرد خوبی دارند. علاوه بر این، نمی توان از یک قلم موی طبیعی برای پیاده سازی رنگ های اکریلیک استفاده کرد زیرا آب باعث می شود که موهای آن ها خراب شوند، بنابراین با توجه به جنس قلم مو ها، هرکدام کاربرد متفاوتی دارند.

انواع قلم مو­ ها از نظر اندازه

قلم مو ­ها در اندازه ­های مختلفی در بازار موجودند، اما به ­طور کلی می ­توان گفت که طبق این راهنما می­ توان انتخاب درستی داشت. قلم مو­ های با سر بین 2 تا 5 سانتی ­متر برای پنجره ­ها و سطوح کوچک­ تر استفاده می­ شود. قلم مو ­های با سر حدودا 7 سانتی ­متر برای نقاشی درب­ ها و کابینت­ ها بیشتر کاربرد دارند. در نهایت قلم مو­ ها با سر 10 سانتی ­متر و بالاتر در سطوح بزرگ­ تر، پوشش خوبی ایجاد می­ کنند. به عنوان یک قاعده کلی در مورد انتخاب سایز مناسب می توان گفت که قلم موهایی مناسبند که کمی باریک تر از سطح موردنظر باشند.

(معادل مقادیر نوشته شده در عکس فوق به سانتی متر به صورت زیر است. 4 اینچ معادل10 سانتی متر، 3 اینچ معادل 7 سانتی متر، 2 اینچ معادل 5 سانتی متر، 1.5 اینچ تقریبا معادل 3 سانتی متر و 1 اینچ تقریبا معادل 2 سانتی متر است)

انواع قلم مو­ ها از نظر شکل

در این تقسیم ­بندی قلم مو­ ها از نظر شکل و برش سرِ آن­ ها به پنج دسته نقسیم می­ شوند.

1- قلم مو صاف. این قلم مو برای نقاشی سطوح بزرگ و مسطح ساخته شده است. این قلم موها برای اصلاح گوشه ها استفاده می شوند. شکل بیضی موجود در سر آن ها کنترل و دقت بیشتری را در لبه ها ایجاد می کند و رنگ بیشتری را در خود نگه می دارد.

2- قلم مو زاویه دار. این قلم مو دارای موهایی است که با زاویه خاصی برش خورده­ اند و برای نقاشی پنجره­ ها و اطراف آن ­ها استفاده می ­شود. در واقع برای نقاشی سطوح باریک و گوشه ای بسیار مناسبند.

3- قلم مو مسطح. عرض این قلم مو باریک است و موهای آن به طور مستقیم برش خورده­ اند. این قلم مو ها دسته باریک و بلندی دارند و به همین دلیل چرخاندن و کنترل آن ها آسان است. این قلم مو ها برای نقاشی سطوحی مانند درب، پنجره، کمد و غیره ایده آل هستند.

4- قلم مو زاویه­ دار نازک. این قلم مو دارای سطح نازک­ تری بوده و برای کارهای دقیق ایده ­آل است.

5- قلم مو دیواری. یک قلم مو صاف و ضخیم است که رنگ بیشتری را در خود جای داده و برای نقاشی سطوح بزرگ مثل سقف و دیوار استفاده می ­شود. این نوع قلم موها بیشترین رنگ را روی سطح مورد نظر پخش می کنند. برای این نوع از قلم موها سایز 10 سانتی متری انتخاب خوبی است، البته ممکن است استفاده از قلم مو های دیواری با سایز کمتر مثل 7 سانتی متری آسان تر باشند. قلم مو های دیواری استاندارد ترین و متداول ترین نوع قلم موها هستند. آن ها ضخیم و مسطح هستند و رنگ زیادی را در خود نگه می دارند و انعطاف پذیری خوبی دارند.

یکی از قلم موهایی که برای رنگ آمیزی سطوح بزرگ استفاده می شود، قلم موی پلاستیکی یا مقلاویز است. این قلم مو که از جنس پلی استر است برای پیاده سازی رنگ های پلاستیکی روی سطوح مختلف استفاده می شود و برای سطوح کوچک یا به کار گیری رنگ های روغنی مناسب نیست.

البته نکاتی برای انتخاب یک قلم موی مناسب برای سطوح خارجی نیز وجود دارد که از میان آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد. بهترین انتخاب برای سطوح خارجی قلم مویی بزرگ است که موهای آن به طور مستقیم برش خورده باشند. این قلم موها در عرض های مختلفی موجودند که متناسب با کار مورد نظر می توان یکی از آن ها را انتخاب کرد. هم چنین برای داشتن یک خط مستقیم و مرتب در اطراف قاب پنجره ها انتخاب یک قلم موی زاویه دار توصیه می شود. این زاویه امکان کنترل بیشتری را در هنگام اعمال رنگ روی لبه ها یا فضاهای محکم فراهم می کند. نکته مهم پایانی این است که باید اندازه قلم مو را متناسب با سطح پروژه انتخاب کرد. همان طور که گفته شد قلم موهای نقاشی در اندازه های زیادی در بازار عرضه می شوند که برای انتخاب گزینه موردنظر هر پروژه مشکلی وجود نداشته باشد.

طرز استفاده از قلم موها برای نقاشی

استفاده از قلم مو ها و نقاشی با آن­ها آسان است اما نکاتی وجود دارند که کمک می کنند تا کار با آن ها ساده تر شده و خسته کننده نباشد.

نکته اول مربوط به طرز گرفتن قلم مو است. قلم موهای کوچک را باید مثل یک مداد در دست گرفت یعنی با انگشت شست و دو انگشت اول با آن ها کار می شود. این تکنیک، نقاشی در نقاط حساس یا سخت را بسیار ساده تر می کند. اما قلم موهای دیواری و بزرگ را باید با تمام دست نگه داشت زیرا آن ها بزرگ تر و سنگین تر هستند. در واقع باید مانند یک راکت تنیس با آن ها رفتار کرد. این تکنیک در هنگام نقاشی سطوح بزرگ و مسطح بسیار کاربردی است.

هدف از آغشته کردن قلم مو به رنگ این است که بدون این که رنگ از آن چکه کند، قلم مو را تا حد امکان به رنگ آغشته نمود. برای درک درست این که قلم مو چه میزان رنگ در خود نگه می دارد و ظرفیت آن چقدر است نیازی به صرف چند دقیقه وقت در این زمینه است. در ضمن، قبل از شروع نقاشی باید موهای قلم مو را مرطوب کرد (رنگ های اکریلیک را با آب و رنگ های دیگر را با رقیق کننده های مناسب) تا حالت آن ها تنظیم شده و بتوان از حداکثر کارآیی قلم موها استفاده کرد. سپس می بایست رطوبت اضافی را با زدن آرام آن به لبه سطل گرفت.

برای نقاشی منظم در مناطقی که دو لبه یا رنگ در آن قرار دارد، از یک قلم موی صاف یا زاویه دار استفاده می شود. برای نقاشی تمیزتر در این مناطق ابتدا نقاشی های افقی و کوتاه در طول دیوار انجام می­شود (به صورت از گوشه به بیرون) و سپس با یک نقاشی عمودی روی تمام آن سطح را باید پوشاند. ابتدا از گوشه و سپس به صورت عمودی از گوشه بیرون بکشید.

تمیز کردن قلم موها

بعد از کار با قلم موها نوبت به تمیز کردن آن ها می رسد. تمیز کردن صحیح قلم موها پس از استفاده از آن ها باعث می شود تا برای پروژه های بعدی در حالت عالی خود باقی بمانند و در مدت طولانی قابل استفاده باشند. روش های زیادی برای تمیز کردن قلم موها وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می شود، البته برخی از انواع رنگ ها به روش های متفاوتی نسبت به سایرین نیاز دارند.

استفاده از حلال ها. برای استفاده از این روش باید گام های زیر را دنبال کرد.

1- ابتدا باید قلم مو را روی دستمال یا حوله کاغذی کشید که تا حد امکان رنگ از بین برود. از بین رفتن رنگ اضافی کار تمیز کردن قلم مو را در مراحل بعدی بسیار آسان تر می کند. می توان این کار را با کشیدن قلم مو روی لبه قوطی رنگ انجام داد و سپس از پارچه یا حوله کاغذی استفاده کرد تا رنگ بیشتری از آن جدا شود.

2- پس از پاک کردن رنگ اضافی باید قلم مو را در حلال مناسب شست. اگر این حلال ها در طول کار کثیف شود نیز همچنان می توانند در تمیز کردن قلم مو موثر باشند. برای این کار ابتدا باید حلال ها را درون یک کاسه یا سطل ریخت و به آرامی قلم مو  را در امتداد، طرفین و کف ظرف آن حرکت داد. در این شرایط اگر یک شانه رنگ نیز موجود باشد، می توان در حالی که قلم مو در حلال است از آن استفاده کرد. حلال های مختلفی برای انواع رنگ موجود هستند که از میان آن ها می توان به حلال های معدنی برای رنگ های روغنی و آب برای رنگ های بر پابه آب و رنگ های آکریلیک استفاده نمود.

3- سپس باید قلم مو را در در ظرفی با آب و صابون شست تا حلال از آن خارج شود. بعد از اتمام تمیز کردن باید یکبار دیگر آن را زیر آب فراوان شستشو داد. در پایان نیز مجددا قلم مو را با دستمال تمیز یا با حوله کاغذی پاک کنید.

4- در نهایت باید با تکان هایی آب اضافی را از قلم مو خارج کرد. باید قلم مو را به صورت صحیح در ظرف قرار داد تا قلم مو هنگام خشک شدن تغییر شکل ندهد و در مجاورت هوا کاملا خشک شود. باید قلم موها را رو به بالا در ظرفی قرار داد تا هیچ آب اضافه ای در سر آن ها گیر نیفتد زیرا باعث شل شدن قلم مو و یا خراب شدن دسته آن می شود. پس از خشک شدن، می توان آن ها را در ظروف اصلی نگهداری کرد. و کاملا مطمئن شد که موهای آن خشک هستند زیرا امکان رشد کپک در قلم موهای خیس وجود دارد.

استفاده از نرم کننده پارچه

برای استفاده از این روش باید گام های زیر را دنبال کرد.

1- مانند حالت قبل ابتدا باید قلم مو را روی دستمال یا حوله کاغذی کشید که تا حد امکان رنگ از بین برود.

2- در گام بعد باید یک گالن (8/3 لیتر) آب گرم (نه داغ) را با نصف لیوان (120 میلی لیتر) نرم کننده پارچه مخلوط کرد. این راه حل به شل شدن رنگ کمک می کند و باعث می شود که به راحتی از روی آن بریزد.

3- سپس باید قلم مو را در محلول به دست آمده، حرکت داد تا رنگ های روی قلم مو خارج شوند و مجددا قلم مو را با دستمال تمیز یا حوله کاغذی پاک کرد.

4- مانند حالت قبل باید قلم مو را در جای مناسبی قرار داد تا به صورت مناسبی خشک شود.

استفاده از سرکه

از این روش برای قلم موهایی که رنگ در آن ها خشک و سفت شده اند استفاده می شود. برای پیاده سازی این روش باید گام های زیر را دنبال کرد.

1- ابتدا باید قلم مو را به مدت یک ساعت در سرکه سفید خیس کرد. بعد از یک ساعت، باید بررسی شود که آیا می توان موهای آن را به عقب خم کرد. اگر این کار قابل انجام نبود باید یک ساعت دیگر قلم مو را در سرکه قرار داد.

2- اگر بعد از دو ساعت هم چنان قلم مو سفت بود باید آن را در ظرفی پر از سرکه قرار داد و آن را چند دقیقه جوشاند.

3- سپس باید قلم مو را در جایی قرار داد تا خنک شود.

4- در گام بعد باید توسط یک شانه قدیمی یا با استفاده انگشتان دست قلم مو را شانه کرد. برای این کار باید شانه را در پایه موها قرار داد و به سمت پایین کشید تا رنگ­های شل شده از قلم مو جدا شوند. این کار تا جایی ادامه پیدا می کند که تمام رنگهای سخت شده از بین بروند.

5- سپس باید قلم مو را زیر آب روان قرار داد تا کاملا تمیز شود. اگر لازم بود پس از پایان این قسمت می توان مجددا قلم مو را در سرکه جوشاند.

6- در نهایت و مانند حالت قبل باید قلم مو را در جای مناسبی قرار داد تا به صورت مناسبی خشک شود.

استفاده از مایع ظرفشویی (برای روغنی ها)

برای پیاده سازی این روش باید گام های زیر را دنبال کرد.

1- ابتدا باید قلم مو را روی دستمال یا حوله کاغذی کشید که تا حد امکان رنگ از بین برود.

2- سپس باید مایع ظرفشویی را در کف دست خود ریخت و شیر آب گرم را باز نمود.

3- سپس در حالی که آب روی دست در جریان است، موهای قلم مو را با حرکات دایره ای روی کف دست کشید تا رنگ های اضافی خارج شوند.

4- در پایان باید قلم مو را در جای مناسبی قرار داد تا به صورت مناسبی خشک شود.

نگهداری از قلم موها

برای حفظ قلم مو و نگهداری از آن می توان گام های زیر را دنبال کرد. با رعایت این نکات می توان آن ها را برای سال های طولانی در اختیار داشت.

نکته اول. اولین و مهمترین کار برای حفظ و نگهداری قلم مو ها این است که بلافاصله پس از استفاده، آن ها را تمیز کرد. نحوه تمیز کردن قلم مو به نوع رنگ استفاده شده بستگی دارد. (دستورالعمل ها و روش های تمیز کردن قلم مو در بخش قبل ارائه شده است). پس از شستن قلم مو باید مطمئن شد که کاملا تمیز شده است، برای این کار می توان بلافاصله پس از هر بار رنگ کردن آن را شست. هرچه بازه زمانی بین اتمام کار و شستن قلم مو کوتاه تر باشد، احتمال این که آثار رنگ روی قلم مو باقی بماند، کاهش پیدا می کند.

پس از تمیز کردن قلم مو لازم است که موهای آن را روی یک سطح صاف فشار داد. این کار باعث می شود موهای قلم مو پراکنده شوند و تمام رنگ ها را از وسط قلم مو خارج شود.

نکته دوم. پس از شستن قلم مو، مهمترین کار خشک کردن آن است. برای این کار می توان از یک حوله تمیز برای گرفتن آب اضافی آن استفاده کرد. سپس باید قلم مو را روی لبه سینک یا محل کار استراحت داد تا هوا در اطراف موها گردش کند و به خشک شدن سریعتر آن کمک شود. مرطوب ماندن موهای قلم مو علاوه بر این که احتمال رشد کپک در آن  را افزایش می دهد، باعث می شود که به مرور زمان موهای قلم مو از بین بروند و از محل اتصال خود جدا شوند.

نکته سوم. بهترین راه برای نگهداری قلم موها پس از خشک شدن، این است که ان را در یک ظرف عمیق قرار داد به این صورت که دسته قلم مو درون یک ظرف عمیق قرار داده شود و موهای آن به سمت بالا باشد. همچنین می توان یک پوشش پلاستیکی یا مقوایی را بر روی موها قرار داد تا به حفظ شکل قلم مو کمک کند. البته می توان  قلم مو های بزرگ را به صورت وارونه آویزان کرد. معمولا سوراخی در دسته قلم مو های بزرگ وجود دارد که برای این کار تعبیه شده است. اما برای قلم موهای کوچک انجام این کار توصیه نمی شود زیرا ممکن است مقداری آب اضافه در سر آن ها گیر بیفتد و باعث شل شدن موهای قلم مو شود.