در این مقاله تیم توسعه و تحقیق شرکت رنگسازی آیسافام به معرفی پوشش صنعتی پلی اورتان می پردازد.
پوشش پلی اورتان یک سیستم پوششی است که در نتیجه واکنش شیمیایی بین یک رزین پلیول (که به عنوان ماده پایه یا «قسمت A» شناخته می شود) و یک ماده پلی ایزوسیانات (که به عنوان ماده سخت کننده یا «قسمت B» شناخته می شود) ایجاد می شود. ساختار شیمیایی پلی اورتان از نوع کووالانسی و دارای وزن مولکولی بسیار زیادی است. رنگ و پوشش های، پلیمری پلی اورتان پوشش های مقاومی هستند که در برابر تغییرات آب و هوایی، تابش شدید آفتاب، وزش باد و بارش باران کیفیت خود را از دست نمی دهند. همچنین پلی اورتان با براقیت بالای خود، سطحی بسیار زیبا و سازگار را ایجاد می کند. این ویژگی قابلیت تمیز شوندگی بالایی را نیز فراهم می کند. به این صورت که خاک و گرد و غبار موجود روی سطح در هنگام باران شسته می شود و بقایای آن نیز به راحتی با مواد شوینده و آب پاک کرد. پوشش های پلی اورتان برای طیف وسیعی از کاربردها از جمله کف های فلزی و بتونی ایده آل هستند. قابل ذکر است که پوشش های پلی اورتان در انواع رنگ ها عرضه می شوند.
پوشش های پلی اورتان می توانند از بتن و فولاد در برابر مواد شیمیایی مختلف، باکتری های مضر، فضولات پرندگان، آلودگی و بقایای مواد محافظت کنند و به این دلیل از آن در صنعت ساخت و ساز به طور گسترده ای استفاده می شود. این پوشش می تواند روی سازه های فولادی، فلزات غیر آهنی، سیستم های کف مهندسی شده، سیستم های پلاستیکی مهندسی شده و موارد دیگر استفاده شود. تطبیق پذیری پلی اورتان ها یکی دیگر از دلایلی است که آن ها را به یکی از پرکاربردترین مواد پوشش دهنده تبدیل کرده است.
از سوی دیگر سلامت محور بودن محصولات پلی اورتان از دیگر ویژگی های این پوشش به حساب می آید. زیرا هنگام و پس از استفاده بخارهای مضر از خود ساطع نمی کند و بنابراین برای افراد ، حیوانات و محیط زیست بی خطر هستند. اما در هر صورت هنگام پیاده سازی هر نوع رنگی استفاده از ابزارهای ایمنی مانند ماسک و دستکش توصیه می شود.
استفاده از پوشش های پلی اورتان می تواند زیبایی های طبیعی لایه های زیرین را به نمایش بگذارد. در رنگ های جامد و مخصوص فلزات، پلی اورتان های می توانند باعث براق شدن سطوح و یا ایجاد انعکاس در آن ها شوند. برای سطوح چوبی داخلی نیز، شفافیت پلی اورتان زیبایی چشم نوازی را به وجود آورده و جلوه مبلمان و سایر وسایل چوبی را دو چندان می کند. برای سطوح سنگی، پلی اورتان های می توانند لعابی ایجاد کنند که درخششی عمیق تری به سطح می بخشد و باعث زنده شدن سطوح سنگی می شود. در معماری نیز از پوشش پلی یورتان بر روی سطوح فلزی و سطوح سیمانی به این منظور استفاده می شود که علاوه بر افزایش مقاومت سطح، عملیات تمیز کردن آن را نیز ساده کند.
مزیت دیگر این پوشش این است که با افزودن پوشش پلی اورتان، می توان چندین سال به چرخه حیات نمای خارجی ساختمان اضافه کرد. به همین دلیل، پوشش پلی اورتان در انواع سطوح ساختمان های تجاری از جمله سقف های فلزی، پنجره ها، درها، عناصر سازه ای، راه پله های فلزی و تابلوهای راهنما استفاده می شود. علاوه بر این با استفاده از آن جایی که این پوشش می تواند بازتاب حرارت مادون قرمز را کاهش دهد درجلوگیری از صدمات ناشی از سطوح گرم بسیار موثر است و همچنین می تواند به کاهش هزینه های وسایل سرمایشی نیز کمک کند.
پیاده سازی پوشش پلی اورتان
پلی اورتان یک نوع پوشش محافظ است که برای جلوگیری از ساییدگی و آسیب های دیگر روی چوب اعمال می شود. این پوشش چه آب پایه باشد و چه روغن پایه، در انواع مختلفی مانند براق و مات مورد استفاده قرار می گیرد. پلی اورتان علاوه بر محافظت از سطوح چوبی در برابر گرما و خراشیدگی، می تواند رنگ زیبایی را در کف های چوبی ایجاد کند. به طور خلاصه روند پیاده سازی این پوشش با انتخاب نوعی پلی اورتان (روغنی یا پایه آب) و همچنین روکش (مات یا براق) شروع می شود. هنگام کار باید از وجود تهویه مناسب اطمینان حاصل کرد. سپس ، با سنباده زدن و تمیز کردن، کف را آماده و پوشش پلی اورتان را اعمال کرد. با کمی وقت و تلاش، سطح نهایی کار صاف و بی نقص خواهد شد.
قدم اول. آماده سازی های ابتدایی
نکته اول. قبل از شروع کار باید تهویه اتاق را مورد بررسی قرار داد. برای از بین بردن بخارات پلی اورتان در حین کار باید نسیم متقاطع ایجاد کرد. در این راستا باید پنجره ای را در فضای مورد نظر باز کرده و یک فن خروجی را که رو به بیرون است نصب نمود. سپس. در صورت امکان ، پنجره ای را نیز در طرف مقابل اتاق باز کرد. باید توجه داشت که هرگز نباید پنکه را در نزدیکی محل کار قرار داد، زیرا ممکن است هنگام پیاده سازی پوشش، مقداری گرد و غبار روی سطح ریخته شود. اما در صورتی که شرایط لازم برای ایجاد تهویه مناسب وجود نداشته باشد و یا نتوان تهویه اتاق را بهبود بخشید، می بایست از یک دستگاه تنفسی با کارتریج آلی استفاده کرد. هم چنین برای جلوگیری از حساسیت های پوستی استفاده از دستکش های مخصوص نیز توصیه می شود.
نکته دوم. انتخاب پوشش پلی اورتان مناسب نیز نکته دیگری است که باید در نظر داشت. این محصول در دو نوع پایه- آب و پایه-روغن به بازار عرضه می شود. اما در صورتی که زمان کوتاهی برای خشک شدن رنگ نیاز باشد، پلی اورتان پایه-آب گزینه مناسب تری است. اگر چه پلی اورتان پایه-آب ممکن است کاملا رقیق به نظر برسد اما سریع تر از پلی اورتان پایه-روغن خشک می شود و همچنین بوی کم تری نیز دارد.
از سوی دیگر پلی اورتان پایه-روغن وجود دارد که رنگ عمیق تری به چوب موجود اضافه می کند. پلی اورتان پایه-روغن، رنگ گرم تری به سطوح طبیعی می بخشد و با گذشت زمان به زردی گرایش پیدا می کند. البته این رنگ بوی شدیدی دارد و خشک شدن آن نسبت به پلی اورتان پایه-آب به زمان بیشتری نیاز دارد. با این وجود، در صورت انتخاب یک پلی اورتان پایه-روغن، ممکن است بتوان با اعمال لایه های کمتر به نتیجه بهتری دست پیدا کرد.
نکته سوم. در گام بعد باید روکش پلی اورتان مات یا براق را نیز انتخاب کرد. برای این کار می توان از مواد پلی اورتان مات، نیمه براق یا ساتن استفاده کرد اما برای داشتن یک انتخاب مطمئن توصیه می شود که هر سه روکش روی تکه های چوب امتحان شود تا ظاهر حالت نهایی آن ها بهتر قابل درک باشد. اما نکته مهمی که باید به خاطر داشت این است که اثر انگشت و سایر اثراتی مانند آن در سطوح براق بیشتر از سطوح مات مشهود هستند.
قدم دوم. آماده سازی سطح مورد نظر
نکته اول. در صورت نیاز باید کف را به خوبی سنباده زد. سطوح کفی کاملا جدید و از قبل سنباده زده شده نیازی به انجام این مرحله ندارند. نکته مهم برای انجام این مرحله این است که می بایست کف را سه بار و سه سطح مختلف کاغذ سنباده، سنباده زد تا عیب ها کاملا برطرف و سطح صاف شود. بنابراین بهتر است ابتدا با کاغذ سنباده 36 گرمی شروع و بعد از کاغذ سنباده 60 گرمی استفاده نمود. در نهایت نیز می بایست با کاغذ سنباده 100 گرمی کار را به پایان رساند. در حین انجام این کار، باید به لبه ها و گوشه های اتاق توجه ویژه ای داشت.
نکته دوم. سپس باید فضای کاری را به خوبی تمیز و تا حد ممکن خاک و گرد و غبار را از منطقه پاک کرد. برای این کار می توان از جاروبرقی کمک گرفت، اما برای رسیدن به نتیجه بهتر می توان از دستگاه های خلا صنعتی نیز استفاده نمود. هم چنین می بایست گوشه ها و لبه های اتاق را نیز به خوبی تمیز کرد. تعداد ذراتی را که ممکن است در انتها به لایه های پلی اورتان باید تا به حداقل ممکن برسد زیرا گرد و غبار و سایر ذراتی که در پلی اورتان خشک می شوند ممکن است یک سطح ناهموار ایجاد کنند.
نکته سوم. در گام بعد باید سطح را با اسپریت های معدنی پاک کرد این حلال ها مایعاتی شفاف به رنگ آب هستند، بوی ملایم دارند، از نظر شیمیایی پایدارند و خوردگی ایجاد نمی کنند. از این پاک کننده ها باید برای تمیز کردن کف و از بین بردن باقی مانده گرد و غبار استفاده کرد. برای این کار ابتدا باید اسپریت های معدنی را به یک پارچه تمیز زد و تمام کف را پاک کرد. در این زمان باید به ترک ها، لبه ها و گوشه ها توجه ویژه ای داشت. هم چنین قبل از پیاده سازی پوشش پلی اورتان باید زمان کافی برای خشک شدن این پاک کننده را در نظر گرفت. اسپریت های معدنی را می توان از فروشگاه های سخت افزار تهیه نمود.
نکته چهارم. برای محافظت از قرنیزهای دیوار می توان از نوارهای مخصوص نقاشی یا روزنامه های باطله استفاده کرد. برای جلوگیری از رنگی شدن ناگهانی قرنیزها با پوشش ن پلی اورتان، باید آن ها را به خوبی پوشاند.
قدم سوم. پیاده سازی پوشش پلی اورتان
نکته اول. در اولین قدم برای پیاده سازی پوشش پلی اورتان باید آن را به خوبی هم زد و سپس آن را در ظرف و سینی مخصوص رنگ ریخت. برای هم زدن کامل پلی اورتان بهتر است از همزن های مخصوص رنگ استفاده کرد. هرچه این کار بهتر انجام شود، احتمال این که در سطح نهایی کار حباب هایی ایجاد شود، کاهش می یابد. نکته بسیار مهم در این قسمت این است که هرگز نباید قوطی پلی اورتان را تکان داد، زیرا این کار باعث ایجاد حباب های بیشتری در محصول می شود. پس از پایان هم زدن، می توان پلی اورتان را در یک سینی رنگ ریخت تا برای پیاده سازی آماده شود.
نکته دوم. برای پیاده سازی یک لایه نازک پلی اورتان از قلم مو و یا پد نقاشی استفاده کرد. قلم موهایی با ابعاد 8 تا 12 اینچی (20 تا 30 سانتی متری) انتخاب خوبی برای این پروژه است. نکته مهم در انتخاب قلم مو این است نباید از قلم موهایی با پشم های طبیعی که به راحتی خاک را جمع می کنند استفاده کرد. هم چنین باید هنگام پیاده سازی پوشش پلی اورتان از ضربه های طولانی و یکنواخت استفاده کرد تا یک لایه نازک از پلی اورتان روی سطح ایجاد شود. برای رسیدن به نتیجه بهتر توصیه می شود که از اعمال حجم زیادی از رنگ در یک نقطه و یا چندین بار عبور دادن قلم مو از یک نقطه خاص خودداری شود، زیرا این کار باعث شکل گیری حباب و نقص در پوشش نهایی می گردد.
نکته سوم. برای جلوگیری از پا گذاشتن روی سطوحی که قبلا با پوشش پلی اورتان پوشیده شده اند، مهم است که نقاشی را از دورترین نقطه نسبت به ورودی اتاق شروع کرده و به سمت در حرکت کرد. باید توجه داشت که هدف این است که پلی اورتان به سرعت و از یک انتهای اتاق به سمت دیگر ادامه پیدا کند.
نکته چهارم. برای اعمال لایه های مختلف رنگ پلی اورتان، می بایست دستورالعمل های موجود روی بسته را مطالعه کرد تا مدت زمان خشک شدن پلی یورتان مشخص شود. اما به طور معمول می توان پس از گذشت 4 تا 8 ساعت از اعمال لایه اول، آن را سنباده زد و یک لایه دیگر را اعمال نمود. البته خشک شدن برخی از انواع پوشش های پلی اورتان ممکن است تا 12 ساعت طول بکشد.
نکته پنجم. پس از خشک شدن کف، باید برای از بین بردن حباب های به وجود آمده، نقاط ناهموار و سایر عیوب از کاغذ سنباده 220 گرمی استفاده کرد. باید توجه داشت که عملیات سنباده زدن را باید در امتداد و در جهت رنگ اعمال شده انجام داد نه در خلاف جهت آن. هم چنین برای قسمت هایی که نیاز به اصلاح بیشتری دارند می توان از کاغذ سنباده 320 یا 400 گرمی نیز استفاده کرد.
نکته ششم. در گام بعد باید کف را با یک پارچه تمیز پاک کرد. پلی اورتان پایه-آب را می توان با آب و صابون ملایم تمیز کرد. برای تمیز کردن پلی یورتان پایه-روغن، نیز می توان از اسپریت های معدنی یا مواد رقیق کننده رنگ کمک گرفت. این مواد را می بایست به یک پارچه نرم زده و بعد از اتمام کار نیز سطح آن را خشک نمود.
نکته هفتم. برای پیاده کردن لایه دوم پلی اورتان باید آن را رقیق کرد تا احتمال ایجاد حباب کمتر شود. برای این کار باید 10 قسمت پلی اورتان را با 1 قسمت از اسپریت های معدنی (برای پلی اورتان پایه-روغن) یا 1 قسمت آب (برای پلی اورتان پایه-آب) در یک قوطی تمیز ترکیب کرده و کاملا بهم زد. سپس آن را در یک سینی رنگ ریخت.
نکته هشتم. پس از رقیق کردن پوشش پلی اورتان می بایست یک لایه از آن را روی سطح پیاده کرد. در صورتی که بعضی از قسمت های لایه قبلی ضخیم تر و پر رنگ تر از سایر قسمت ها باشد، باید با اعمال این لایه نازک آن را اصلاح کرد. در واقع برای اطمینان از داشتن یک پوشش کاملا یکنواخت، می بایست با با استفاده از همان روش های قبلی، یک لایه نازک از پلی اورتان را روی کل کف اعمال کرد.
نکته نهم. پس از پایان لایه دوم نیز باید طبق دستورالعمل موجود روی بسته بندی محصول، زمان کافی برای خشک شدن آن را در نظر گرفت. در غیر این صورت ممکن است سطح رنگ آمیزی شده لک یا خراب شود.
نکته دهم. پس از خشک شدن لایه دوم باید از یک ساینده ظریف و نرم برای یک دست و یکنواخت کردن سطح نهایی کار استفاده کرد تا سطح آن یکدست شود. این کار به از بین بردن عیوب باقی مانده نیز کمک خواهد کرد.
نکته یازدهم. پس از اتمام کار باید کف را به خوبی تمیز کرد تا گرد و غبار موجود روی آن کاملا پاک شود. با استفاده از همان روش های قبلی، زمین را پاک کرد تا گرد و غبار یا بقایای آن از بین برود. قبل از افزودن لایه نهایی پلی اورتان، باید منتظر ماند تا کف کاملا خشک شود.
نکته دوازدهم. در مرحله نهایی باید یک لایه نهایی از پلی اورتان را روی سطح پیاده کرد. برای پوشش نهایی باید از یک لایه پلی اورتان با مقاومت بالا استفاده کرد. نکته مهم این است که باید از تمیز کردن یا سنباده زدن این لایه از پلی اورتان خودداری کرد و بر خلاف مراحل قبلی باید بیرون از اتاق زمان کافی را برای خشک شدن آن در نظر گرفت.
نکته سیزدهم. برای خشک شدن پوشش نهایی باید به مدت 24 ساعت منتظر ماند. بعد از پیاده سازی لایه آخر نباید به مدت 24 ساعت روی آن راه رفت. وسایل موجود در اتاق را نیز پس از گذشت 72 ساعت باید روی سطح قرار داد تا آسیبی به آن وارد نشود.
تمیز کردن و نگهداری از پوشش های پلی اورتان
کف های پوشیده شده با پوشش پلی اورتان دوام بیشتری نسبت به پوشش های قدیمی دارند. با این وجود هنگام تمیز کردن این نوع کف باید مراقبت های ویژه ای را در نظر داشت، زیرا در غیر این صورت ممکن است کف یا پوشش دچار آسیب دیدگی شود. کف را می بایست به طور مرتب با جارو و دستمال مرطوب تمیز کرد و هرگونه نشت را به سرعت برطرف کرد تا هیچ آسیبی به کف پلی اورتان نرسد. روند و مراحل تمیز کردن این پوشش در ادامه آورده شده است.
قدم اول. پاک کردن گرد و غبار و آلودگی ها
باید به صورت روزانه سطح پوشش را جارو کرد تا به راحتی گرد و غبار و هرگونه آلودگی و زباله از بین برود. برای این کار می توان از جاروهایی با موهای کمی سفت نیز استفاده کرد. جارو برقی نیز وسیله ای مناسب برای تمیز کردن کف های پلی اورتان است که می تواند در دفعات دلخواه به کار برده شود. (هرچند استفاده از جاروبرقی به صورت هفتگی توصیه می شود). بهتر است میله های کوبنده و برس های چرخان جاروبرقی خاموش شود تا آسیبی به سطح وارد نشود.
قدم دوم. نمناک کردن سطح
در این قدم باید محصولی از آب و صابون تهیه کرد. بهترین صابون های کف پلی اورتان، ملایم و خنثی هستند. به عنوان مثال، می توان به راحتی از محلول صابون ظرفشویی در یک سطل آب استفاده کرد. همچنین می توان از صابون هایی که مخصوص کف چوب های سخت پلی اورتان نیز کمک گرفت. برای این کار ابتدا باید زمین شوی را داخل محلول فرو برده و آن را خیس کرد. پارچه استفاده شده در زمین شوی باید نسبتا نرم باشد (مانند اسفنج یا دستمال های میکروفایبر) که خراشی رو سطح ایجاد نکند. سپس باید آب اضافی زمین شوی را تخلیه کرد، چون آب راکد روی پوشش پلی اورتان می تواند به آن آسیب برساند. همچنین نباید زمین شوی را کاملا خشک کرد زیرا در این صورت نیز توانایی کافی برای خشک کردن سطح را نخواهد داشت.
نکته قابل توجه این است که هنگام استفاده از زمین شوی باید آن را در امتداد خطوط کف حرکت داد تا آثار حر کت آن روی سطح باقی نماند. هم چنین در صورت کثیف شدن محلول شستشو باید آن را عوض کرد تا باعث آلودگی سطح نشود.
پس از اتمام کار نیز باید به کمک یک پارچه نرم میکروفیبر سطح را کاملا خشک کرد، این کار هرگونه رطوبت اضافی را از بین می برد و از ایجاد آسیب دیدگی روی سطح جلوگیری می کند.
قدم سوم. رسیدگی به مناطق لکه دار
با وجود توجه به نکات فوق، گاهی ممکن است در بخش هایی از پوشش پلی اورتان لکه هایی مشاهده شود، در این صورت باید به سرعت رطوبت قسمت مربوطه را با دستمال بر طرف کرد و سپس با دستمال دیگری آن را کامل خشک نمود.در واقع اگر چیزی را روی کف های پلی اورتان ریخت، باید از پارچه مرطوب برای تمیز کردن آن در اسرع وقت استفاده کرد.
اما اگر لکه موجود سرسخت و یا خشک باشد، استفاده از دستمال مربوط راه حل مناسبی نخواهد بود. در این شرایط می توان از پاک کننده های پنجره که بدون آمونیاک هستند استفاده کرد هم چنین می توان از پاک کننده های ملایم با PH خنثی نیز کمک گرفت. اما در هر صورت پس از برطرف کردن لکه، بسیار مهم است که محل آن با یک دستمال مرطوب کاملا تمیز شود. با این کار بقایای لکه و پاک کننده ها نیز به طور کامل از سطح برداشته می شوند.
یکی از نکات قابل توجه در این مرحله این است که نباید از سرکه و آمونیاک برای پاک کردن سطح استفاده کرد. اگرچه برخی از افراد سرکه رقیق را برای تمیز کردن کف توصیه می کنند، اما بهتر است برای این کار از پاک کننده های اسیدی صرف نظر شود، زیرا می توانند روی پوشش پلی اورتان تأثیر بگذارند و براقیت و زیبایی آن را از بین ببرند.
قدم چهارم. نگهداری از پوشش پلی اورتان
نکته اول. این پوشش ها را باید به طور مرتب تمیز کرد. گرد و غبار و آلودگی های موجود روی سطح می توانند به پوشش پلی اورتان آسیب برسانند و باعث ایجاد خراش در سطح آن شوند. جاروبرقی و جارو زدن به طور منظم می تواند از بروز این مشکل جلوگیری کند.
نکته دوم. یکی از منابع اصلی آلودگی در خانه ورودی آن است که در اثر آلودگی های کفش ها شکل می گیرد. برای کمک به کاهش میزان آلودگی، باکتری ها و سموم در این منطقه می توان از یک فرش یا قالیچه یا پادری در این قسمت استفاده کرد تا خاک و آلودگی ها روی آن باقی بماند و به سطح داخلی خانه منتقل نشود. همچنین می توان فرشی را در نزدیکی سینک ظرفشویی قرار داد تا از سراریز شدن آب روی سطح جلوگیری کند.
نکته سوم. پایه های مبلمان باعث ایجاد خراش در کف های پلی اورتان می شود. برای کمک به پیشگیری از این مشکل، می توان از یک محافظ نمدی یا زیر پایه مبل استفاده کرد، به طوری که مبلمان به جای خراشیدن سطح، به راحتی روی آن بلغزد. به همین ترتیب نباید با کفش های پاشنه بلند یا آج دار از روی کف عبور کرد، زیرا باعث ایجاد فرورفتگی در آن می شود. راه دیگر برای جلوگیری از خراشیدن شدن این سطوح توجه به حیوانات خانگی است که با پنجه های خود باعث بروز این مشکل نشوند.
نکته چهارم. باید از واکس و پولیش زدن سطوح پلی اورتان خودداری کرد، زیرا باعث لغزنده شدن سطح آن ها می شود و راه رفتن روی آن ها را دشوار می کند. این کار باعث سرعت بخشیدن به روند کدر شدن سطوح پلی اورتان نیز می شود. باید توجه داشت که این محصول دوام و ماندگاری بالایی دارد و در صورتی که به صورت طبیعی دچار فرسودگی شود، باید برای اصلاح آن از محصولات ترمیم کننده استفاده کرد. در این صورت قبل از ترمیم باید سطح پوشش را به خوبی تمیز کرده و شست.
شرکت رنگسازی آیسافام در زمینه تولید رنگ های صنعتی به زودی پوشش های اپوکسی و پلی اورتان جدیدی را روانه بازار خواهد کرد،امید است که در این راه قسمتی از نیازهای صنعتگران عزیز را برطرف سازیم.
